BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ(UAE)

BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ(UAE):

DUBAİ-ABUDHABİ

1966’da abisinden iktidarı ele geçiren Şeyh Zayed,önce 6 emirlikten oluşacak sonraları da 7’ye tamamlanacak ülkeyi 1971’de kurmuş..Yüzyıllar öncesinde iki önemli kabile olarak yaşarlarken İngilizlerin kolonisi olmuşlar,balıkçılık,inci üretimi gibi işlerle sade yaşamlarına devam etmişler..Taa ki petrol bulunana kadar(1954)..Hele bir de satmaya başlayınca(1958) Arap uyanmış..Uyanmış ama gelen zenginliğin şımarığı olmamış..Ünlü iki kabileden Nahyan’ların uzantıları,Şeyh Zayed’in vizyonuyla bu zenginliği halka ve çöle paylaştırmış..Kabile yaşamının iç dinamikleri,İslam disiplini ile harmanlanmış..Petrol,denizde yetişen bir ağaç türü,balıkçılık ve develerden başka zenginliği olmayan çöl ülkesinde petrolsüz kalınabilecek geleceğe dokunan sihirli değneğe dönüştürülmüş..Dünyanın en büyük yatırımlarının sirki haline getirilmiş ülkede atak 1999’da başlamış..Yerli nüfusun(%20) kontrol altında tutulduğu ülkede çoğunluk yabancı(%80)..

Hint,Pakistan,Filipin,Çin,Rus ve güneydoğu Asyadan birçok yabancı uyruklu,alt kademedeki işlerde çalışıyor..Amerika ve İngilterenin arka bahçesi gibi görünen ülkede en üst düzey mevkilerde yine kendi yerlileri bulunuyor..24 serbest bölgeye sahip ülkede petrolden başka tabanca ve hıyar üretiliyor..Kendi halkını korumaya alarak dünyaya kucak açmış nadir muhafazakar ülkelerden..Yabancılara vatandaşlık verilmiyor ama kefil sistemi getirilmiş.Yerli halktan bir kefil bulunuyor,ona senelik bir ücret ödeyip istediğiniz kadar çalışabiliyor ve kalabiliyorsunuz..Vatandaşlık ancak yerli bir erkekle evlenen kadına verilebiliyor..Kendi vatandaşına eğitim ve sağlık hizmetleri ücretsiz.Bu,yurt dışında da geçerli..Yine kendi vatandaşı evlenirse yirmibin dolar para ve de bir ev veriliyor..Hanımlar için özel taksilerin (Ladies Taxi) bulunduğu Ülkede ana dil Arapçayı konuşan %27 dolaylarında..Çoğunluk Urdu’ca konuşuyor..Yağmurun genellikle Ocak-Şubat aylarında yağdığı ülkede su ihtiyacı, çoğunluk denizden arıtmayla gideriliyor.Elektriğin %95’I de doğal gazdan elde ediliyor..Son yıllarda güneş enerjisine ağırlık verilen ülke,aynı zamanda dünya aluminyum borsasının merkezi durumunda.. Para birimi Dirhem..(1 Usd=3,6 Dirhem 1 Euro=4.6 Dirhem-Aralık 2013)

İklim, yazın nemli 42 derece ve üstü, kışın 23-28 derece..Bunlar gündüz değerleri..Geceleri en az on derecelik düşüşleri gözönünde bulundurun..Deniz kıyısı da olsa çöl iklimi..

(Dip not:Yöneticilerin asırlar öncesinden aynı kabile kültüründen gelmeleri,İslam gelenekleriyle harmanlanmış disiplinleri ortaya birçok anlamda uyumlu ve homojen bir tablo çıkarmış..Yani herkes nerde ne yapılacağını biliyor ve memnun..Dışarda içki satılmıyor ama bütün otellerde,kulüplerde serbest..Evlerde de tabii ki.. Çarşaflı kadınlar,ehramlı(kandura’lı) erkekler diğerleriyle bir arada gayet mutlu mesut eğleniyorlar..Bu uyumun bence en önemli anahtarı azınlık olmak..Nüfus fazla olsaydı bu kadar uyum yakalanabilir miydi sanmam..Herşey petrol zenginliği değil,petrolun birgün biteceğini düşünerek geleceğe yatırım yapan vizyona sahip yöneticilikte..Zenginliğini halkla paylaşan yöneticilikte..Bu nedenle burada o dayatmacı İslam'ı görmedim açıkçası..Bu nedenle 42 yılda çölde harikalar yaratan,kendi toplumuyla barışık,kendi kural ve çıkarlarını ihlal etmeden dünyaya kucak açmış bu vizyonu kötülemek mümkün değil..)

Boş Çeyrek Çölünün güneydoğu ucundaki 87bin kmkarelik ülkenin en gözde kentleri (ya da emirlikleri ) şüphesiz Dubai,Sharjah ve başkent Abu Dhabi..

DUBAİ..(İki Erkek Kardeş demek):

Deira,BurDubai ve Jumeirah olmak üzere üç bölgeden oluşuyor.Bir rehbere gore iki,diğer rehbere gore üç milyon nüfuslu..Ülke petrolünün ancak %4ünün çıktığı Emirlikte aynı zamanda başbakan olan El Maktum’un(tam adıyla Şeyh Muhammed bin Raşid el Maktum) 1999’da başlattığı atakla meydana getirilen dünyanın ‘en’lerinden ilk aklıma gelenler; Denize yapılan 25kmkarelik palmiye adası(Palm Cumeira),diğer yapılmakta olan daha büyük Palm Deira ve aralarındaki 40 km açıkta yapılmakta olan Dünya adacıkları,yine inşaası süren bir başka palmiye adası Palm Cebel Ali,Dünyanın en yükseği Burj Khalifa(828m.-164 kat),dünyanın en büyük alışveriş merkezi Dubai Mall,Dünyanın kayak pistli tek avm’si Emirates Mall,2009’da açılan dünyanın en uzun ‘makinistsiz’ metrosu(77km.)…Dünyanın en yüksek otelleri..v.s.

Burj Khalifa:

Abu Dhabi’deki başkan Khalifa’nın 10 milyar Dolar yardımıyla bitirilebilen kule,828 metre 164 kat’tan oluşuyor.İlk 39 katı otel,39 dan 122’ye kadar daireler,440 metrede kral rezidansı,124üncü katta (452 m.)gezi ve seyir katı,sonrasında 158’e kadar üst düzey yönetici ofisleri,158’de mescid,159-60’da müteahhit firma eemar ceo’sunun konut ofisi bulunuyor..Sonrası kimin hatırlayamıyorum,başım döndü..

Aklıma gelmişken,dünya haritası adacıklarında her ülkenin adacığı,o ülkenin şirketlerinden birine satılıyor..O da projeye uygun tesis ve villalar yapıp satıyor..Bizim haritamızı MNG Holding almış.Bilginize..

Denize inşa edilen mucizevi Palmiye adalarının en küçüğü olan Palm Cumeira(25kmkare) tamamlanmış..Ama diğerleri 2008 mali krizinden sonra yarım kalmış..Halen ek ödenekler ve yardımlarla tamamlanmaya çalışılıyor..Burj Al Khalifa da yarım kalıyormuş ama Abu Dhabi’deki başkan 10 milyar Dolar yardım yapınca tamamlanabilmiş..Böylece kulenin adı Burj Al Khalifa oluvermiş..Bütün bu yatırımlar Dubai’yi Ortadoğunun en pahalı,dünyanın 22nci pahalı kenti yapıvermiş tabii..Ama aynı zamanda Ortadoğunun en iyi yaşanabilecek güvenli kenti seçilmiş..

ABUDHABİ..(Geyiğin Babası demek):

Dubai’den güneybatıya doğru dümdüz 135 km. sonra Birleşik Arap Emirlikleri(UAE)'nin başkenti Abu Dhabi’ye varıyorsunuz..Ülkenin %80 topraklarına sahip(67000 km.kare) ve 200'e yakın ada va adacıktan oluşuyor..Kent merkezi de kıyıdan 400 metre açıkta bu adalardan birinde..Ülkenin üçüncü büyük şehri 1,5 milyon nüfuslu...Her adaya köprüler kurulmuş ve kuruluyor..Zira hepsinde farklı konseptte siteler kuruluyor ve kurulacak..Ülke petrolünün %95’I bu topraklardan çıkıyor..700 km.lik ülke kıyılarının 400 km.si Abu Dhabi’ye ait. Dubai ile tatlı bir rekabet içinde olan Abu Dhabi'de de ‘en’ler bulunmakta..Mesela dünyanın en büyük lunaparkı Ferrari Park,7 futbol sahası büyüklüğünde.. Dünyanın en büyük su parkı da burada..Emirates Otel Kuleleri dünyanın en pahalı ve 114 kubbesiyle (Kuranın sure sayısı) en kutsal ,büyük ve lüx oteli…Veee yine Abu Dhabi'deki Şeyh Zayed Camii,dünyanın en yüksek kubbesine sahip dördüncü büyük camii..Minare alemleri som altından,mermerleri kendini temizleyen özel kakmalı.. Sütunlar ile duvarlardaki altın işlemelerin yanında Türkiyeden giden Çini levhelar göz alıyor.. 41000 kişinin namaz kılabildiği bir şaheser..2004’te 84 yaşında iken vefat eden ve caminin bitimini göremeyen Şeyh Zayed'in mezarı da burada..

Attila Atasoy-Aralık 2013