BUNYONYİ ( Uganda'nın incisi)

UGANDA’NIN İNCİSİ--BUNYONYİ

Afrika’nın incisi bilinen Uganda’nın incisi de Bunyonyi gölü..

Afrika fay hattında 25km uzunluğundaki göl,Baykal(1640m.) ve Tanganika(1425m.) göllerinden sonra dünyanın en derin üçüncü gölü(900m.)..

Ekvatoral coğrafyanın yüksek rakımlı(1000-1800m.),bol yağmurlu,nispeten serin(yıllık ortalama 21C) yemyeşil ülkesinin önemli bölümünü göller ve akarsular oluşturuyor.Göllerin en ünlüsü Victoria, dünyanın en büyük üçüncü gölü..Ve tabii ki en güzeli güneybatı’daki Bunyonyi..

Kuzeyden Sudan,doğudan Kenya,güneyden Tanzanya ve Ruanda ve batıdan Zaire(Kongo) ile çevrili En’lerin ülkesi Uganda,birçok milli parka ev sahipliği yapıyor.

BUNYONYİ’YE GİDİŞ:

Uluslararası havaalanı ve Başkanlık merkezi Entebbe’den Bunyonyi’ye minibüslerle 6-7 saatten önce varılamıyor.Zira yolda görecek yerler var..Havaalanından 45 dakika uzaklıktaki başkent Kampala’yı teğet geçtikten sonra Masaka,Lyandonte,Mbarara şehirleri,Drum Makers pazarı ve sebze pazarları bunlardan bazıları..Ayrıca Güney Yarımküre’ye geçiş de var tabii..Niye minibüs ya da cip?.Çünkü dar ve engebeli yollar,tepeler bizi bekliyor..

AFRİKA’NIN İSVİÇRESİ:

En geniş yeri 7(yedi)km olan Gölü gördüğünüzde bütün yorgunluğunuz gidiyor..1500m. yükseklikteki göle 2000m.deki konaklama tesisinden bakmaya doyum olmuyor.Üstelik ta uzaklarda en yüksek dağ olan Ruwenzon Dağı(5109m.),Zaire(Kongo) sınırında göz kırpıyor..

Üstündeki 29(yirmidokuz) adada ‘Pigme’ler dahil birçok kabile barındıran Bunyonyi gölünde, içerdiği gaz nedeniyle birçok balık türü yaşayamıyor ama ahtapotu meşhur..Yerel içki Warangi eşliğinde göl kıyısında deneyebilirsiniz..Aman dikkat! içki çok sert..

GÖLDE CEZALANDIRMA ADASI:

Evlilik dışı ilişkide bulunan genç kız,çıplak olarak bu adadaki ağaca bağlanıp kendi haline terk ediliyor.Eğer bir yiğit çıkar onunla evlenmeyi kabul ederse kurtulabilirmiş.Yoksa orada aç-susuz, kargalara,akbabalara yem oluyor..

ORUGANO’DA PİGME’LER:

Her birine Batwa adı verilen Pigme’ler,Orugano yağmur ormanları içinde yaşarlarken önemli bir kısmı Bunyonyi’deki bu adalara dağılmış.Dağılınca da kısa’lığı ile meşhur kabile üyeleri gördük ki uzamışlar..Bir kısmımız onlardan kısa kalınca ‘bunlar bozulmuş şekerim!’li homurdanmalar oluştu..

BUNYONYİ’DE MİKROP YOK:

Bazı göller ve akarsularda Bilharzia paraziti varmış.Bu parazit ya da mikrop,damar cidarlarını ve omuriliği yiyor,ölümcül kanamalara sebep oluyormuş..İngiliz sömürge yıllarında keşfedilen bu parazit hastalığının tedavisi de ancak İngilterede yapılabiliyormuş. Onun da kurtulma oranı %50..

Bunyonyi gölü,içerdiği gaz nedeniyle bu tür mikropları barındırmıyor..

UGANDA’YA DAİR:

-1962’deki bağımsızlığına kadar dört krallıkla idare edilmiş,sonrasında da darbeler ülkesi olmuş Uganda,şimdilerde Hristiyan(%84),Müslüman(%12) ve diğer inanışların nispeten sakinlemiş renklerini yaşıyor..Ulusal direniş Konseyinin elinde olan iktidar ve başındaki Museveni,bütün inanışlara yumuşak bir politika izliyor.Ayrıca eski dört krallığın unvanları sembolik de olsa iade edilmiş..

-Herbir Uganda’lıya MUGANDA deniliyor.

-Uganda’nın eski krallık adı BUGANDA

-Uganda lisanına LUGANDA deniliyor ama resmi dil İngilizce.

-Birçok etnik grubun en önemlileri Baganda(%18),Banyoro(%14.5%),Bantu(%11.5),Bagisu(%10),Ankole(%8),Basosa(%8),Çiga(%7),Lanyo(%6),Pigme-Arap-Madi-Kakwa %1.

%5 oranında Güney Asya ve Avrupa kökenli azınlıklar bulunuyor.

-1 USD=2.610 Uganda Şilini

-Yüzölçümü 241040kmkare olan ülkenin nüfusu 35milyon civarında.Çocuk ölümleri ve aids salgını yaşayan nüfusun %48ini 14 yaş altı çocuklar teşkil ediyor..

-NİL nehrinin kaynağı 1862’de İngiliz Mr. Speek tarafından Uganda’da Victoria gölüne bağlı JİNJA bölgesinde bulundu.NİL nehri bu sebeple halen dünyanın en uzun nehri..

-19.yüzyıl sonlarına doğru Osmanlı Devletine bağlanan Uganda’yı 1894’te İngiltere işgal etti..

-İhraç ürünleri;kahve,balık,çay,pamuk,darı,şeker kamışı,pirinç,yer fıstığı ve altın..

-9 Ekim 1962’de bağımsızlığını kazandı ama İdi Amin dahil pek çok darbe lideri ile konuşuldu.Hristiyan ve Müslüman misyonerler arası gizli çatışmalar halen sürüyor..

-Uganda’daki dünya mirasları: 1-Tombs of Buganda Kings at Kasubi(2001)

2-Bwindi Impenetrable National Park(1994)

3-Rwenzori Mountains National Park(1994)

ATTİLA ATASOY

MART 2012